Tarih: 3 / Mayıs / 2024 //Sayfa hit sayısı:  4677   

Xanthomonas campestris var. vesicotoria
Turp Bakteriyel Siyah Lekesi



Hastalık etmeninin genel özellikleri:
Xanthomonas campestris pv. vesicotoria(Pammel) Dowson bakteriyel etmen olup; karnibahar, lahana ve diger crucifer bitkilerinin en önemli bakteriyel hastalik etmenidir. Braccoli, brüksel lahanasi, çin lahanasi, salgam, turp ve yabaciot gibi cruciifer bitkileride hastalik etmenine hassastirlar ve bitkileri tüm gelisme dönemlerinde hastalandirabilir. Salgam bitkisinin bazi varyeteleri bakteriyel etmene dayanikli, fakat onlarda bakterinin baska bir irki tarafindan hastalanmaktadir. Bakteriyel etmen hastalikli bitkilerin sayesinde aylarca tohum yataklarinda ve tohum üzerinde canliligini muhafaza edebilir. Bakteriyel etmen, tarlada birakilmis bitkilerin kök ve gövdelerinde, yabanciotlar üzerinde canliligini korur ve bu yollar ile bir sonraki sezona bakteriler tasinmaktadir. Bakteriyel etmen toprakta ise uzun süre canliligini muhafaza edemeyebilir. Ilk bulasma tohum, bulasik sasirtilmis fide, yabanci otlar ve bulasik bitki ve toprak ile olabilir. Bahar aylarinda bakteri saglikli bitkilere ve tarlaya su siçramalari, mekanik, böcek ve bulasik bitki materyalleri ile olmaktadir. Bakterinin giris yerleri isleme esansinda açilmis yaralar ve bitki dogal (stoma ve hydatot) açikliklaridir. Baharda bakteriyel etmen bitkiler çimlendigi zaman, kotiledon yapraklarindan gerçek yapraklara geçer ve bunlari stoma gibi dogal açikliklardan direk infekte edebilir. Bakteriyel etmen ksilem iletim dokularina ulasincaya kadar hücreler arasinda hareket eder ve bu iletim dokularina ulasincada tüm bitki dokularina yayilir. Yüksek nisbi nem ve sicakliklar bitki enfeksiyonu için uygun kosullardir, olusan zarari bakteriyel etmenin hizla yayilmasi nedeniyle %50 lere kadar çikarabilir. Bakteriyel etmen için optimum sicakliklar 25-30 °C olup, gelisebildigi en düsük sicaklik 5 °C ve gelisebildigi en yüksek sicaklik ise 35° C' dir. Optimal kosullar altinda bakteriyel etmenin hastalik belirtileri infeksiyondan sonraki 7-14 gündür. Daha düsük sicakliklar ise hastalik belirtisinin ortaya çikmasini geçiktirebilir. Yüksek nitrojen seviyesi azalan hastalik sidedi ile iliskilidir.
Hastalik etmninin turplarda yapan pathovarlari ise asagida verilmistir.
- Xanthomonas campestris var. raphani (Turp Bakteriyel Lekesi)
- Xanthomonas campestris var. campestris (L.R. Jones) (Siyah Çürüklük)


Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları):
Bakteriyel etmenden bitkiler tüm gelisme döneminde etkilenebilir. Fide infeksiyonlari ilk olarak kotiledon yaprak kenarlarinin siyahlanmasi olarak görülür. Daha sonra kotiledonlar burusur ve düserler, fakat bu durum bakteriyel etmen gerçek yaprak ve gövdeye ulastiktan sonra olmaktadir. Etkilenen fideler sari ile kahverengi renk alir, solar ve çökerler. Bakteriyel etmen genellikle yaprak kenarlarinda bulunan dogal açikliklardan (hydotat) bitkiye giris yapmaktadir. Sonuçta yaprak kenarlarindan damarlara dogru genisleyen "V" harfi biçiminde infekteli alanlar ortaya çikmaktadir. Patojen ayni zamanda stoma gibi olan diger dogal açiklik, böcek zararlanmalari, mekanik ve diger sekilde açilan yaralardan giris yapabilir. Hastalanan alanlar büyür ve yaprak kaidesine dogru bir genisleme gösterir ve bu alanlar sararir, zamanla kahverengi renge döner ve kururlar. Infekteli yapraklarin damarlari, gövdeleri ve kökleri patojen bitki bünyesinde çogalirken siyah bir renge döner. Karnibahar bitkilerinin yapraklari üzerinde çok sayida küçük benekler olarak ortaya çikmaktadir. Infeketeli bitkilerde genellikle bodurlasma, sararmadan kahverengi renge dönme, solgunluk ve olgunlasmadan devrilme ya da düsme belirtileri görülür. Bakteriyel etmen damarlar arasindan tüm bitkiye yayilir. Bitkilerin yaprak saplari ile gövdeleri enine kesildiginde ksilem dokularinin bulundugu alanlarda siyah halka seklinde hastalik belirtisini göremkte mümkündür. Hastaliktan etkilenen bitkilerde cücelesme ve tek yanli gelisme bireysel olarak tek yapraklarda ve tüm bir bitkide görmekte mümkündür. Hasatlikli bitkiler sekonder organizmalarinda saldirisina maruz kalacagi için etkilenen bitkiler hasattan önce ya da sonra tamamen çürüyebilir ve bu sekilde çürüyen bitkiler etrafa igrenç bir koku salmaktadirlar. Geç infeksiyona maruz kalan bitkilerde ise sadece yapraklarda leke olusumuna ve olusacak baslarin biraz küçülmesine neden olurlar. Infeketelen turp gibi bitkiler ise bunlarin iç dokularinda kararmalari rahatlikla görmek mümkündür.





Mücadelesi
Kültürel mücadele
1. Dayanikli çesitlerin kullanimi.
2. Hastaliktan ari tohum ve fidelerin kullanimi. Tohumlara sicak su ya da 1 dakika %1.3 sodyum hipklorid uygulamasi tavsiye edilir.
3. Sera ve tohum yataklarinda hastaliktan ari toprak, su ve alet-ekipmani kullanilmali.
4. Yabanci ot kontrolüne, böceklerin bitkilerde yara açmamasi için böcekler ile mücadeleye önem verilmeli.
5. Hastalikli fideler hemen yetistirilme ortamlarinda uzaklastirilmali ve imha edilmeli.
6. 2-3 yil gibi uzun süre ürün rotasyonu yapilmali.
7. Asiri ve üst sulamalarindan kaçinilmali ve nem olusumu engellenmeli. Ayrica nemli kosullarda ve bitkiler islak iken çalismaktan kaçinilmali.
8. Tohum yataklari ve sera üretimi tarla üretimi yapilan alanlardan uzakta olamsina önem verilmeli.
9. Toprak dreanaji yapilmali.
10. Tarla ve sera kosullarinda bitkiler asiri derece de islak ise bu zamanlarda çalismaktan kaçinilmali.
11. Bitkileri düzenli olarak beslemeli ve asiri gübre kullanimindan kaçinilmali.
Kimyasal mücadele
Tohum yataklarinda Bakir ile karistirlimis Streptomycin antibiyotigi (200 PPM) % gün araliklara ile kullanilabilir. Fakat pratikte pahaliya gelebilir onun için pek tavsiye edilmiyor. Bakirli preparatlar bitkilerde koruyucu olarak ve yayilmasini engellemek için kullanilabilir. Ayrica bakirli preparatlar maneb ya da macozeb ile birlikte kullanilarak ilaçlarin etkinligi artirilabilir ve diger fungal etmenlere karsida koruyucu bir etki yapabilir. Genellikle bakteriyel etmenler ile mücadele zor, onun için kültürel önlemlere ve temiz çalismaya oldukça fazla dikkat edilmelidir.
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarina göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar(100 Litre su için):
Bakir Oksit WP 50% (300-400 g)
Bakir Oksiklorid WP 50% (300-400 g)
Bakir Kompleks + Mancozeb WP 21+20% (300 g)
YMG
Etmenin sitematiğini görmek istiyorsanız etmenin ismini tıklayınız
Xanthomonas campestris var. vesicotoria
 

Bu sayfanın dizaynı ve tüm içeriği Cahid ÇAKIR tarafından hazırlanmıştır.
Sayfaların en iyi görüntüsü 800 X 600 ekran çözünürlüğünde IE' da görebilirsiniz
Eleştiri ve önerilerinizi bekliyoruz.
e-mail:cahidcakir@bitkisagligi.net